Berichten

De ‘jubel-ton’ is ter ziele. Wat mag je wel schenken aan (klein)kinderen?

De familie Backer is groot. Oma Cathrien en opa Dirk zijn eind zeventig en onlangs getrouwd. Zij en de (klein)kinderen uit hun wederzijdse gezinnen hebben af en toe hulp van de notaris nodig. Hun herkenbare situaties lees je hier.

Opa en oma Backer hadden het er eens over. Ze wilden hun kleinkinderen financieel ‘een beetje op weg’ helpen met een geldbedrag. Zo was Roos (25) net afgestudeerd en zij wilde een huis kopen. Maar, zo hoorden de grootouders; dat belastingvrije bedrag is geen ton meer, sinds dit jaar. Wat kunnen ze nog wel schenken aan Roos, zonder dat de belasting er mee wegloopt?

‘Vóór we Roos en straks de andere kleinkinderen een bedrag gaan schenken, moeten we wel even kijken of wij zelf daarna wel kunnen doen wat we nog willen doen,’ had Cathrien (79) heel verstandig tegen Dirk gezegd. Dirk had het gecheckt en dat schenken leek geen probleem. Wel had hij gehoord dat in 2023 de regels voor schenking waren veranderd.

Geen extra vakantiehuisje op de Veluwe

Dirk had gelijk. Tot dit jaar was er de ‘jubelton’. Letterlijk een ton die je aan (klein)kinderen kon schenken zonder dat jij of zij er belasting over hoefden te betalen. Althans, als met dat geld een eerste koophuis werd gekocht, en niet een extra vakantiehuisje op de Veluwe.

Helaas voor de kleinkinderen is die ton per 2023 verlaagd tot € 28.947. En volgend jaar verdwijnt ‘ie helemaal. ‘Dan is het wel fijn als Roos en de rest het bedrag dit jaar nog ontvangen,’ vond oma Cathrien.

En Dirk wist nog iets. ‘Datzelfde bedrag mogen we ook aan onze kinderen eenmalig belastingvrij schenken! En dat hoeft niet per se aan een huis te worden besteed.’

Dure pilotenopleiding

Cathrien vond alles prima, maar ze wilde eerst de boel voor de kleinkinderen regelen. Zo was kleinzoon Philip net begonnen aan een dure pilotenopleiding. ‘Hij gaat dus nog lang geen huis kopen. Kunnen we hem dan sponsoren bij zijn studiekosten?’

Dirk twijfelde. Hij wist wel dat je je kínderen eenmalig rond de € 60.000 belastingvrij mocht geven voor de studie, maar er waren twee voorwaarden: die studie moest minstens € 20.000 per jaar kosten én het gold alleen als de kinderen tussen de 18 en 40 jaar waren. ‘Jammer dat dit niet voor kléinkinderen geldt,’ zei hij. Hij besloot de notaris eens te bellen.

Of een renteloze lening

Bij dat telefoontje had de notaris voor Roos’ situatie nog een andere mogelijkheid geopperd. Dirk: ‘Als wij Roos toch liever met een ton wilden steunen, dan konden wij haar ook een lening verstrekken, zei de notaris. Als een soort hypotheek dus, omdat geld lenen bij de bank voor haar duurder was. Natuurlijk komt daar rente bij kijken, maar die mogen we haar kwijtschelden.’

Dirk vervolgde: ‘De notaris noemde in dat kader iets over belastingvrije schenking tussen ouders en (klein)kinderen. Maar ik wil even precies horen hoe dat zit, dus we maken gewoon even een afspraak met hem op kantoor.’

Dat vond Cathrien een prima plan. Dan wisten ze straks precies hoe het zat met schenkingen voor een huis of studie. En dan wilde ze meteen vragen of het klopte dat je los van huis of studie, je kleinkinderen een maximumbedrag van € 2.418 mocht schenken dit jaar. Dat deed haar beste vriendin namelijk. Het leek Cathrien een mooi bedrag voor de nog jongere kleinkinderen.

 

Pap, mam: de scheiding is prima, jullie gedrag niet!

In 2020 scheidden de ouders van ruim 28.000 kinderen en gingen ook de ongetrouwde ouders van nog eens 20.000 kinderen uit elkaar. Meer dan een half miljoen Nederlandse kinderen woont volgens het CBS niet met beide ouders in één huis. Zielig? Nee hoor! Er zijn veel gezonde eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen en er komen met het jaar steeds meer nieuwe familiestructuren bij.

Niemand kan voorspellen wat het leven voor hem of haar in petto heeft. Niemand weet welke emoties over vijf jaar de meeste beslissingen beïnvloeden. Elk moment groei je, leer je en verander je immers een beetje. In een relatie verander je idealiter redelijk dezelfde richting op. Op zijn minst gun je elkaar groei en ontwikkeling. Als na een jaar of tien (de gemiddelde huwelijksduur bij een scheiding) blijkt dat jullie niet meer elkaars gedroomde partner zijn, kan een scheiding de meest verstandige keuze zijn. Het is prima om te besluiten geen partners meer te zijn. Het is niet goed om te vergeten samen het ouderschap goed in te vullen. En helaas gebeurt dat nog al te vaak.

Kind van de rekening

Buddy was 6 jaar toen zijn ouders gingen scheiden. Zijn schuld natuurlijk. Zijn ouders hadden altijd ruzie over wie hem wanneer waar naartoe moest brengen. Wat hij wel of niet mocht eten. Wat hij wel of niet had gedaan die dag. Er was altijd wel wat. Een scheiding moest rust brengen, maar Buddy’s ouders zagen elkaar alleen nog maar als “die verschrikkelijke ex” en de ruzies gingen onverminderd door. Ze wilden elkaar zo min mogelijk zien.

Toch lag er een duidelijk ouderschapsplan waarin alles over de financiën, de opvoeding en de verzorging van Buddy tot in de kleinste details eerlijk was verdeeld. Buddy was niet bij die beslissingen betrokken geweest. Dat hij vaak niet naar feestjes kon, leek zijn ouders niet echt te raken. “Het is niet anders.” Dat hij bij de een geen bedtijd had en bij de ander wel was verwarrend. Op papier was alles eerlijk verdeeld, in de praktijk voelde het anders.

Jarenlang werd Buddy op de hoek van de straat afgezet. Nooit waren beide ouders bij optredens, wedstrijden of verjaardagen. En Buddy hield zijn mond. Nooit heeft hij hen verteld hoe verdrietig hij was. Voorzichtig om niemand te kwetsen, dreef hij langzaam van zijn ouders weg.

Goed scheiden voor de kinderen

In harmonie scheiden, zonder dat de kinderen er al te veel onder leiden kan echt! Vaak met de hulp van een notaris-mediator. Met afspraken waar beide partners zich in kunnen vinden. Met ruimte voor de wensen van de kinderen. En met de zekerheid dat alle afspraken juridisch gestaafd zijn.

Een kind heeft duidelijkheid nodig. Zeker tijdens een scheiding. En elk kind moet zonder belemmeringen openlijk van beide ouders kunnen houden. Wat zij ook van elkaar vinden. Pas dan, als het belang van het kind de hoofdrol speelt tijdens de scheiding, is een ouderschapsplan geslaagd.

Ellens & Lentze aan het woord over voogdij en ouderlijk gezag

Wie weet er nu beter wat het beste is voor onze kinderen dan wijzelf, de ouders? Het klinkt al even voor de hand liggend om te zeggen dat u automatisch voor uw kind zorgt vanaf zijn of haar geboorte tot aan uw dood. De vanzelfsprekendheid waarmee wij ervan uitgaan dat dit nooit anders zal zijn, verdwijnt als er na een scheiding of een overlijden blijkt dat er andere opvoeders klaarstaan. Wat moet u dan?

Wijnand en Sigrid bijvoorbeeld waren een heel normaal stel. Verliefd, samenwonend en gelukkig. Ze hadden geen samenlevingscontract en waren niet getrouwd. Het ging prima zo. Na iets meer dan een jaar werd hun dochter geboren en beide families genoten van deze uitbreiding.

Wijnand heeft zijn dochter erkend. Als geregistreerd partners had dat niet gehoeven, maar met de erkenning, na de vaststelling van het vaderschap door de rechter, werd hij nu ook juridisch als vader gezien. Er kwam zo een familierechtelijke betrekking tot stand tussen vader en kind, met alle bijbehorende rechten en plichten. De erkenning regelde dat Wijnand tot zijn dochter 21 is onderhoudsplichtig is, dat zijn dochter wettelijk zijn erfgenaam is en dat hij recht op omgang en informatie heeft.

Dat hij ook het ouderlijk gezag had moeten aanvragen, was hem ontschoten. Alle kinderen in Nederland staan onder het gezag van hun ouders of van een voogd. Degene met het gezag is verplicht het minderjarige kind te verzorgen en op te voeden. Als de ouders niet zijn getrouwd en geen geregistreerd partnerschap hebben, zoals Wijnand en Sigrid, moet de vader de rechtbank vragen het gezamenlijk gezag in het gezagregister aan te tekenen. Net als bij een erkenning is hiervoor toestemming van de moeder nodig.

Wijnand en Sigrid gingen echter uit elkaar. Hun dochter bleef bij haar moeder wonen, zonder dat het gezamenlijk gezag was aangevraagd. Toen Sigrid twee jaar later overleed, bleek zij een testament gemaakt te hebben waarin zij haar zus als voogd benoemde. Haar motivatie was duidelijk verwoord.

Natuurlijk begon Wijnand een rechtszaak. Het werd een langlopende zaak die hij verloor. Volgens de rechtbank had hun dochter te weinig binding met haar vader om van een echte familieband te spreken. Sigrids zus werd uiteindelijk dus inderdaad de voogd van het meisje.

Door het gezamenlijk gezag niet te regelen, stond Wijnand opeens aan de zijlijn van het leven van zijn dochter. Biologisch vader of niet, hij had vanaf het moment van Sigrids overlijden niets meer in te brengen.

De moraal van dit verhaal is natuurlijk dat u samen met uw partner, of indien nodig uw ex-partner, alles rondom het gezamenlijk gezag en de voogdij goed moet laten vastleggen. Zorg voor duidelijkheid naar elkaar en uw kinderen toe. Regel alles liever in één keer goed dan dat u op een onfortuinlijk moment ontdekt dat u niets meer in te brengen heeft en voorkom zo hartzeer bij de kinderen. Onze kinderen, waar wij immers van hun geboorte tot na onze dood voor moeten zorgen.

Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar wij hopen dat mensen zich herkenen in onze verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.